Mapa

Rezerwat Przyrody "Kajasówka"


32-070 Przegnia Duchowna

Rezerwat przyrody nieożywionej Kajasówka jest częścią Rudniańskiego Parku Krajobrazowego. Jego obszar ograniczają wsie Przeginia Duchowna i Czułówek, a  powierzchnia obejmuje około 12 ha.

Rezerwat został utworzony w 1962 roku, aby ochronić unikatowy zrąb tektoniczny, który budują wapienie jurajskie i pokrywa roślinność kserotermiczna. Zrąb to wąski garb długości około 2,5 km i szerokości do 0,7 km.

Jego obszar odseparowują dwa zapadliska (rowy) tektoniczne: od północy zapadlisko Rybnej, a od południa zapadlisko Cholerzyn-Półwieś. Grzbiet wzgórza od strony zachodniej jest szeroki i łagodny, a od wschodniej - wąski, ze stromymi stokami. Zbudowany jest z  górnojurajskich wapieni, które odsłaniają się w skałkach, ścianach skalnych, opuszczonych kamieniołomach i wyrobiskach pozostałych po eksploatacji skał.

Na południowym zboczu Rezerwatu występują zarośla ciepłolubne o charakterze otulinowym, tworząc pas zarośli przylegających bezpośrednio do lasu. Mają one charakter zwartego zakrzewienia tworzącego trudny do przebycia gąszcz. Charakterystycznym elementem rezerwatu są tunele wycięte w gęstych zaroślach tarniny i głogów. Dominują tutaj tarniny, kruszyny, głogi, leszczyna, dereń świdwy, dzika róża. Dodatkowo zarośla tarniny tzw. czyżnie, stały się wymarzonym rajem dla drobnych zwierząt m.in. zajęcy i różnych gatunków ptaków, które tutaj żerują i wiją pośród cierniowych gałęzi swoje gniazda lęgowe. 

Szczególną wartością przyrodniczą w rezerwacie Kajasówka są ciepłolubne murawy i zarośla kserotermiczne, które kiedyś tu dominowały. Mają one charakter wtórny, co oznacza, że powstały na skutek działalności gospodarczej człowieka – wylesienia i wypasania. Wtórne murawy kserotermiczne zajmują największe powierzchnie w środkowej i południowej części rezerwatu. Są one bardzo kwieciste i bogate w gatunki roślin, spośród których najliczniej występują cieciorka pstra i ciemiężyk białokwiatowy. Na bardziej skalistych stanowiskach liczne są kserotermiczne gatunki trawy, chabry, pięciornik piaskowy. Murawy kserotermiczne są także miejscem żerowania wielu zagrożonych i rzadkich gatunków motyli, mających tu jedno z nielicznych stanowisk w kraju. Motylem takim jest Modraszek telejus (Phengaristeleius). Jest to gatunek ginący w Europie, a na obszarze Unii Europejskiej stanowi przedmiot ochrony w sieci Natura 2000. W Polsce podlega prawnej ochronie gatunkowej.

W masywie Kajasówki występują również zjawiska krasowe,  polegające na  rozpuszczaniu skał przez wody powierzchniowe i podziemne. Efektem działania procesów krasowych na terenie rezerwatu Kajasówka są systemy podziemnych kanałów. Częścią tego systemu są dostępne korytarze JaskiniPrzegińskiej. Również w efekcie tego samego procesu krasowania powstały leje, którymi woda opadowa dostaje się do wnętrza masywu. Jeden z takich lejów widoczny jest ze ścieżki –­ ma regularny, okrągły kształt – ­w jego centrum znajduje się niewielki staw, w którym sporadycznie można zaobserwować stojącą wodę. Gromadzi się ona w tym miejscu dzięki uszczelnieniu dna leja materiałem ilastym, pozostałością krasowania wapienia.

We wschodniej części Kajasówki, na stromym południowym zboczu, występują wielogatunkowe i wielowarstwowe lasy liściaste, zwane Grądem. W tej części rezerwatu spotkać można małe obszary drzewostanu z przewagą grabów i dębów. Runo tej części rezerwatu jest dość bogate w różne gatunki. Rosną tutaj: wiechlina gajowa, bluszcz pospolity, dąbrówka rozłogowa, śledziennica skrętnolistna, przylaszczka pospolita, gajowiec żółty, gwiazdnica wielkokwiatowa, kokoryczka wielkokwiatowa, fiołek leśny, kopytnik pospolity, jastrzębiec baldaszkowaty. W warstwie podszytu dominują jesiony, trzmielina brodawkowata, głóg jednoszyjkowy, leszczyna i dereń świdwa.


Audio:
Tytuł: Kajasówka
Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszego serwisu. Jeśli nie chcesz, aby pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.