Czernichów


Czernichów położony jest na lewym brzegu Wisły, na południowej krawędzi Bramy Krakowskiej. Jego dzieje sięgają średniowiecza (X w.) Nad wsią góruje Chełm, z którego można podziwiać widok na Babią Górę. Osada była podzielona na dwie części: jedna stanowiła dobra rycerskie, druga – klasztorne. Usytuowany na wzgórzu Czernichówek należał do benedyktynów w Tyńcu, a właściwy Czernichów, położony u stóp góry Chełm, przynależał do dóbr rodu Szydłowieckich. W 1367 r. wieś Czernichów otrzymała lokację na prawie magdeburskim z nadania króla Kazimierza Wielkiego. Należała wówczas do rodu Żegotów, herbu Topór, którzy od XV w. nosili nazwisko Czernichowscy. Po śmierci ostatniego z rodu (pod koniec XVI w.) wieś przeszła w posiadanie dóbr królewskich. W czasach panowania króla Zygmunta I Starego była ośrodkiem królewskiego klucza majątkowego, obejmującego 10 wsi i przysiółków, tj.: Bór, Czułów, Czułówek, Kępa, Kłokoczyn, Pasieka, Przeginia Narodowa, Ratanice, Rybna, Węglarka. Życie mieszkańców skupiało się wokół Wisły. Ludność zajmowała się rolnictwem. Flisacy przewozili do produkty rolne, docierając z nimi aż do Gdańska. Budowano galary przewożące towary. Wisła na tym terenie meandrowała i prawdopodobnie przepływała tuż pod wapiennymi skałkami w rejonie wzgórza w Czernichówku. Rzeka wielokrotnie zmieniała swoje koryto, przyczyniając się do użyźniania terenu i powstawania stawów na starorzeczach. Jednocześnie niosła mieszkańcom stałe zagrożenie powodziowe. Jedna z takich klęsk miała miejsce w XVII wieku i spowodowała przeniesienie osady w bezpieczniejsze miejsce, w rejon wzgórza kościelnego. Pozostałością po starych osadach jest rejon „Starego Czernichowa” i część zwana „Wyspą”. Po trzecim rozbiorze Polski Czernichów przeszedł pod panowanie Austrii, a od 1815 r. przynależał do Rzeczpospolitej Krakowskiej. Stał się gminą, którą tworzyły wraz z nim wsie: Czernichówek, Kłokoczyn, Kępa i Pasieka. Czernichowski klucz majątkowy rozpadł się po 1817 r. Nastąpiła też kasacja klasztoru benedyktynów. Większość gruntów przeszła w ręce chłopów. W tym czasie, obok rolnictwa, na terenie wsi zaczęło rozwijać się rzemiosło i handel. W 1857 r. folwark zakupiło Krakowskie Towarzystwo Gospodarczo Rolnicze i zorganizowało średnią szkołę rolniczą, nazywaną wówczas Szkołą Praktyczną Gospodarstwa Wiejskiego. Czernichowska szkoła jest dziś najstarszą, działającą bez przerwy, szkołą rolniczą w Polsce. Pod koniec XIX wieku Czernichów stał się kolebką spółdzielczości wiejskiej w Galicji. Za sprawą dr Franciszka Stefczyka powstała Spółdzielcza Kasa Oszczędności i Pożyczek, dając początek tzw. „Kasom Stefczyka”. W okresie międzywojennym Czernichów był siedzibą gminy zbiorczej, w skład której wchodziły: Czernichów, Czernichówek, Czułów, Czułówek, Dąbrowa Szlachecka, Kamień, Pozowice, Przeginia Duchowna, Przeginia Narodowa, Rusocice, Rybna, Wołowice i Zagacie. W tym składzie gmina przetrwała do 1955 r., kiedy to rozpoczęło się tworzenie „gromady” z miejscowości: Czernichów, Czułówek, Dąbrowa Szlachecka, Przeginia Narodowa, Rybna i Rusocice. Od 1973 roku Czernichów jest siedziba gminy. Z Czernichowa prowadzi połączenie promowe przez Wisłę z sąsiednią Brzeźnicą.  


Zobacz również:

Kościół pw. Św. Trójcy (na szlaku sakralnym)

Kaplicę Różańcową (na szlaku sakralnym)

Zespół dworski (na szlaku dworków i rodów szlacheckich)


Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszego serwisu. Jeśli nie chcesz, aby pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.